Politika - Pogledi, 20. jun 2019.
Samostalna demokratska srpska stranka je samostalno učestvovala na izborima za Evropski parlament koji su u Hrvatskoj odražani 26. maja, za razliku od prethodnih 2014. godine kada je nastupila u koaliciji sa SDP-om. Iako su u SDSS-u razmišljala i o mogućnosti izborne koalicije sa nekom od većinskih političkih partija ili grupacija ( pominjani su HNS, Hrvatska socijalno-liberalna stranka, Amsterdamska koalicija) odluka o samostalnom učešću stranke pokazala se ispravnom i opravdanom. Bazirala se na osnovnom motivu da bi mandat u Evropskom parlamentu Srbima u Hrvatskoj omogućio da se direktno čuje njihov glas i time evropska javnost upozna sa položajem srpske zajednice i problemima sa kojima se ona suočava.
Samostalnim učešćem SDSS je ujedno izmerio svoje mesto u odnosu na većinske političke partije. Među 33 liste koje su učestvovale na izborima ova stranka se, po broju dobijenih glasova, nalazi na 10. mestu i plasirana je, na primer, ispred HNS-a koji je bio koalicioni partner SDP-a u Vladi premijera Milanovića (2011- 2016), Liste gradonačelnika Zagreba Milana Bandića i drugih što pokazuje da ima svoju relevantnost u hrvatskom društvu. Rezultati su mogli da budu i bolji da je bila veća izlaznost hrvatskih državljana srpske nacionalnosti, pre svega u Hrvatskoj, ali i van nje, naročito u Srbiji i BiH. Od 27.199 birača sa hrvatskim državljanstvom, koliko je registrovano u Srbiji, među kojima su i Srbi izbegli iz Hrvatske, na izbore je izašlo 1.994.
Učešće SDSS na evroparlamentarnim izborima moglo bi da vodi njegovom još boljem pozicioniranju na hrvatskoj političkoj sceni. Pozitivna je činjenica da je za listu SDSS-a glasao i jedan broj birača nesrpske nacionalnosti, čemu je svakako doprinela podrška koju su ovoj partiji dale poznate javne ličnosti kao što su Stjepan Mesić, Miroslav Ćiro Blažević, prof. dr Nikica Gabrić i drugi, i aktivna predizborna kampanja vođena na nov, nekonvencionalan način, upućena ne samo Srbima već i Hrvatima koji se protive rastućem nacionalizmu, sa kreativnim sloganom: „Znate li kako je biti Srbin u Hrvatskoj“.
Srpska zajednica u Hrvatskoj i SDSS kao njena vodeća politička organizacija suočavaju se sa brojnim etnički motivisanim incidentima čiji su najizrazitiji pojavni oblici fizički nasrtaji na Srbe, govor mržnje, antićirilična kampanja, diskriminatorske poruke, fašistička i ustaška ikonografija, revizija i negiranje istorijskih događaja, koji se, inače, dešavaju u uobičajenim situacijama i mestima svakodnevnog života-na sportskim manifestacijama, u školama, na ulici. Izlivi nasilja protiv Srba su iz godine u godinu sve učestaliji, s posebno izraženim stepenom brutalnosti u 2019, kao što su, između ostalog, napad na zamenika predsednika Srpskog nacionalnog vijeća grada Kastava Radoja Petrovića koji je preminuo od posledica zadobijenih povreda, prebijanje srpskih sezonskih radnika u Supetru na Braču, napad na vaterpoliste Crvene Zvezde u Splitu. Navedeni incidenti nailaze, međutim, na blage, neuverljive, najčešće zakasnele reakcije i sporadičnu osudu hrvatskih zvaničnika. Time se šalje poruka da su pretnje, uvrede i fizički napadi na Srbe opravdani i dozvoljeni.
Ako bi uspeo u nameri da njegova politička platforma postane prihvatljiva za širi deo društva, uključujući i ljude hrvatske nacionalnosti, što je proklamovao u kampanji za evroparlamentarne izbore, SDSS bi mogao doprineti da se otvori proces postepenih promena u hrvatskom društvu ka stvaranju atmosfere međuetničke tolerancije i suživota. Ovakav pravac promena koji se, naravno, ne bi mogao ostvariti u kratkom roku, zahtevao bi podršku značajnijih delova civilnog društva u Hrvatskoj, izgradnju odgovarajućih kulturnih, obrazovnih i drugih politika i vođenje akcija koje bi bile usmerene na prevenciju incidenata na nacionalnoj osnovi, ali i drugačiju poziciju vlasti, koja bi incidente nedvosmisleno osudila, uz adekvatno reagovanje nadležnih organa.
*Ambasador u penziji
Srpski spoljnopolitički krug